Mettuð fita í fóðri eykur mjólkurfituna
05.10.2013
Nú þegar kallað er eftir allri mjólk sem kúabændur landsins geta kreyst úr kúm sínum er viðbúið að bændur ausi kjarnfóðri í kýrnar sem aldrei fyrr. Oft er það svo að með aukinni kjarnfóðurgjöf þá lækkar hinsvegar fita í mjólk, þar sem með kjarnfóðurgjöf eykst hlutfall própíonsýru í vömb á kostnað ediksýru og smjörsýru sem eru aðal byggingarefni mjólkurfitu.
Örverur vambarinnar geta ekki nýtt sér fitusýrur úr fóðrinu sem orkugjafa en geta hins vegar nýtt þær við uppbyggingu á eigin fitu. Fitu má hinsvegar vernda gegn niðurbroti í vömbinni og er það einmitt ein af færum leiðum til þess að hafa áhrif á hlutföll fitusýra í mjólkurfitunni. Í september sl. birtist í tímaritinu Journal of Dairy Science grein um áhrif þess að bæta í fóðrið mettaðri fitu en um var að ræða palmitínsýru (C16).
Tilraunin var gerð í Bandaríkjunum á Holstein kúm sem voru hálfnaðar með mjaltaskeið sitt. Kýr þessar fengu 2% palmitínsýru í fóðrinu sem hafði þau áhrif að fituhlutfallið hækkaði úr 3,88 í 4,16 og jókst dagleg mjólkurfituframleiðsla kúnna úr 1,23 kg í 1,32 kg eða um heil 7,3%! Jafnframt minnkaði át kúnna um 1 kg af þurrefni á dag og þar sem mjólkurfituframleiðslan jókst hafði þessi breyting á innihaldi fóðursins jákvæð áhrif á fóðurnýtinguna einnig og nam munurinn 8%. Þess má geta að áhrifin af palmitínsýrugjöfinni komu beint fram í mjólkinni sjálfri en samsetning mjólkurfitunnar sjálfrar breyttist við fóðurbreytinguna og jókst til að mynda hlutfall palmitínsýru um 27%.
Rétt er að benda lesendum á það að með einfaldri leit á veraldarvefnum má komast í afar mikið og fróðlegt úrval greina um áhrif fóðrunar á efnainnihald mjólkur. Fyrir þá sem ekki treysta sér í að lesa erlendar greinar, þá eru til nokkrar íslenskar um efnið einnig m.a. fín yfirlitsgrein frá Ráðunautafundi árið 2000 um efnainnihald í mjólk. Þó svo að nokkuð sé um liðið frá árinu 2000 þá standa skrifin ágætlega fyrir sínu, en væntanlega hefur bæst í þekkingarbrunn fóðursérfræðinga landsins frá þeim tíma þó svo að ekki sé mikið til á prenti/SS.