Um BÍ
Búgreinadeildir
Málaflokkar
Til baka
Um Alifuglabændur
Upplýsingar
Kolefnisspor
Til baka
Til baka
Um Hross BÍ
Fræðsla
FHB
Til baka
Um NautBÍ
Upplýsingar
LK
Til baka
Sauðfjárbændur
Upplýsingar
Til baka
Starfið
Stjórnsýsla
Til baka

Verðþróun á nautakjöti og helstu aðföngum

22.05.2014

Í Fréttablaðinu sem kom út í gær, miðvikudaginn 21. maí, var umfjöllun um stöðu á nautakjötsmarkaði og verðþróun á nautakjöti undanfarin ár. M.a. var vísað til samantektar aðstoðarframkvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins, sem komst að þeirri niðurstöðu að verð á nautakjöti til bænda hefði hækkað um 30% frá desember 2010. Þegar horft er til þróunar á markaði yfir lengra tímabil, skiptir vitanlega máli hvaða tímabil er lagt til grundvallar. Í tilfelli nautakjötsins, þar sem framleiðsluferillinn er nálægt þremur árum, er eðililegt að mati Landssambands kúabænda að horfa til lengri tíma en þar var gert. Í tilfelli samantektar aðstoðarframkvæmdastjóra Samtaka atvinnulífsins miðast upphafið við desember 2010. Til þess ber að líta að þá höfðu engar verðbreytingar orðið á nautakjöti til bænda í rúmlega tvö ár; verð til framleiðenda var óbreytt frá mars 2008 fram í maí 2010, eða í 26 mánuði.

 

Eins og sjá má á myndinni hér að neðan sem sýnir samanburð á verðþróun á algengasta flokki ungnautakjöts, UN 1 A, til bænda og vísitölu neysluverðs frá 1. janúar 2008 til 30. apríl 2014, má sjá að nánast allt þetta tímabil hækkaði nautakjöt minna en almennt verðlag í landinu. Á þessu tímabili hafa verðhækkanir á lykilaðföngum til nautakjötsframleiðslu hins vegar verið tröllauknar. Við umfjöllun af þessu tagi er útilokað að horfa framhjá því. Á tímabilinu sem hér um ræðir hefur áburðarverðið hækkað um ríflega 200%; mesta hækkunin varð vitanlega í kjölfar gengishrunsins vorið 2008 en einnig hefur heimsmarkaðsverð á áburði hækkað gríðarlega undanfarin ár, þangað til núna í vor að það lækkaði lítillega í fyrsta skipti í sjö ár.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Þessi staðreynd hefur vitanlega gríðarleg áhrif á afkomu nautakjötsframleiðenda. Þá setti óhagstætt veðurfar strik í reikninginn undanfarin ár; miklir þurrkar 2011 og 2012 og verulegar kalskemmdir árið 2013. Ásetningur kálfa til kjötframleiðslu hefur hins vegar farið vaxandi undanfarna mánuði, þannig að horfur eru á auknu framboði innlends nautakjöts á næstunni.

 

Eftirspurn eftir nautakjöti á innlendum markaði hefur farið ört vaxandi á undanförnum mánuðum, sem er vitaskuld ánægjuleg þróun. Til að auka framboð á nautakjöti hafa stjórnvöld gefið út opna tollkvóta á nautakjöti; heimilt er því að flytja inn nautakjöt í ótakmörkuðum mæli á lágum tollum. 

 

Að mati Landssambands kúabænda felast talsverð tækifæri í eflingu holdanautabúskapar hér á landi. Það sem stendur þeirri grein hins vegar fyrir þrifum er að mjög hægt hefur gengið að endurnýja erfðaefni þeirra holdanautastofna sem hér eru fyrir. Vonandi hillir undir farsæla niðurstöðu í því máli í samvinnu við stjórnvöld. Slíkt væri ein af lykillausnum á því að auka framboð á innlendu nautakjöti.

 

Í þessu samhengi er einnig eðlilegt að varpa fram þeirri spurningu, hvort íslensk smásöluverslun telji sig ekki bera neina ábyrgð á því að neytendum hér á landi standi til boða íslensk vara, sem margir hverjir sækjast eftir? Í því samhengi er hollt að líta til þróunar sem átt hefur sér stað í nálægum löndum, þar sem smásöluverslunin hefur beitt ofurvaldi sín gegn bændum. Eitt frægasta dæmið um það er bresk mjólkurframleiðsla en smásölukeðjur þar í landi hafa leikið hana þannig að hún hefur dregist verulega saman á undanförnum árum. Einn af stóru aðilunum í breskri smásöluverslun, Tesco, hefur áttað sig á því að þessi þróun gæti endað í öngstræti, þar sem afkoma framleiðendanna er gersamlega óviðunandi. Þess vegna hefur hún sett upp ráðgjafaþjónustu fyrir bændur, og sérstakt átak „Trading responsibly„, sem á að stuðla að því að allir aðilar í virðiskeðjunni beri eitthvað úr býtum./BHB