Ræktunarnefnd – 2. fundur 2000
09.08.2000
Fundargerð 9. ágúst 2000
Fundurinn var haldinn í fundarsal Búnaðarsambands Suðurlands og hófst um kl. 10.45. Mættir voru Jón Viðar Jónmundsson, formaður , sem stýrði fundi, Guðlaugur Antonsson, Jón Gíslason, Friðrik Jónsson, Sigurmundur Guðbjörnsson, Guðmundur Steindórsson, Sveinn Sigurmundsson og Guðmundur Jóhannesson er ritaði fundargerð.
1. Fundargerð síðasta fundar.
Fundargerð síðasta fundar var samþykkt án athugasemda.
2. Skýrslur frá Nautastöðinni.
Guðlaugur dreifði yfirlitum um árangur sæðinga ársins 1999. Árangurinn batnaði milli ára og endaði í 72% sem er um 1% betra en á fyrra ári. Guðlaugur minntist á námskeið fyrir frjótækna sem haldið var á Selfossi s.l. vor. Tíu sóttu námskeiðið og 6 stóðust próf án athugasemda, 3 með skilyrði um meiri æfingu og 1 stóðst ekki kröfur. Þá var einnig námskeið fyrir starfandi frjótækna sem 6 frjótæknar sóttu. Aðalleiðbeinandi á báðum þessum námskeiðum var Þorsteinn Ólafsson.
Dreift var yfirliti yfir útsent sæði og eru 33.902 skammtar farnir á árinu. Skipting þess er þannig að 49,26% er úr reyndum nautum, 45,24% úr óreyndum og 5,50% úr holdanautum. Guðlaugur dreifði jafnframt yfirliti yfir sæðisbirgðir.
Guðlaugur fór yfir hvaða naut hafa verið flutt að Hvanneyri á árinu. Eftirtalin naut hafa verið felld án þess að gefa sæði (ástæða innan sviga): Depill 98041 (ónothæft sæði), Trostan 98044 (stökk ekki), Kaleikur 98048 (ónothæft sæði), Laukur 99005 (illur/styggur).
Frá síðasta fundi hafa eftirtalin naut verið felld:
Nafn og nr. | Felldur dags. | Aldur í mán. | Fall, kg. | Flokkun |
Brúsi 97035 | 03.04.2000 | 29 | 222 | UNI M+ |
Tígull 97036 | 03.04.2000 | 29 | 263 | UNI A |
Tumi 97039 | 03.04.2000 | 28 | 253 | UNI A |
Gísl 98013 | 03.04.2000 | 24 | 254 | UNI A |
Trostan 98044 | 03.04.2000 | 18 | 196 | UNI M+ |
Vagn 98007 | 26.05.2000 | 28 | 262 | UNI A |
Sóli 98017 | 26.05.2000 | 25 | 242 | UNI A |
Söðull 98019 | 26.05.2000 | 25 | 233 | UNI A |
Vogur 98025 | 26.05.2000 | 23 | 231 | UNI M+ |
Depill 98041 | 26.05.2000 | 20 | 201 | UNI M+ |
Kaleikur 98048 | 26.05.2000 | 18 | 168 | UNI M |
Glanni 98026 | 30.06.2000 | 24 | 235 | UNI A |
Laukur 99005 | 30.06.2000 | 16 | 160 | UNI M |
Barði 98016 | 21.07.2000 | 27 | 277 | UNI A |
Fontur 98027 | 21.07.2000 | 24 | 254 | UNI A |
Leggur 98032 | 21.07.2000 | 23 | 221 | UNI M+ |
Sæðistaka hefur gengið vel á þessu ári og nú þegar er búið að taka um 5 þús. skömmtum meira en á sama tíma í fyrra.
Fram kom að afleysingamaður í sumar hefur verið Pétur Halldórsson sem er við nám við Landbúnaðarháskólann á Hvanneyri.
3. Skýrslur frá Uppeldisstöðinni.
Jón Viðar dreifði yfirliti um gripi í uppeldi. Í uppeldi eru 48 nautkálfar, þar af helmingur eða 24 fæddir 2000. Jón Viðar nefndi að óðum styttist í að 1.000 kálfurinn verði tekinn á Uppeldisstöðina og í tilefni af því væri kjörið að brydda upp á einhverju. Um það eru þó engar fastmótaðar hugmyndir að svo stöddu.
Flestir kálfanna f. 2000 eru undan Smelli 92028 en annars er skipting á feður eftirfarandi:
Stúfur 90035 | 1 |
Negri 91002 | 1 |
Hljómur 91012 | 1 |
Skjöldur 91022 | 1 |
Beri 91021 | 1 |
Tjakkur 92022 | 7 |
Skuggi 92025 | 2 |
Smellur 92028 | 10 |
4. Skýrsluhaldið.
Skýrsluhöldurum fækkar í samræmi við fækkun mjólkurframleiðenda. Skýrsluhald með forritinu ÍSKÝR virðist komið í mjög gott lag. Nú þegar eru nokkrir tugir bænda með forritið í notkun.
5. Kúaskoðun.
Hátt í 2 þús. kýr voru skoðaðar í vor en í fyrsta skipti var dómurum fjölgað enda á að reyna að dæma allar eða flestar ungar kýr og kvígur. Samræmi milli dómara er mjög gott. Þá er greinilegt að í dóm nást stórir afkvæmahópar undan nautunum f. ´94.
Ætlunin er að bændur fái dóm kúnna senda frá og með dómum þessa árs.
6. Innflutningsmál.
Jón Viðar dreifði afritum af umsögnum ýmissa aðila varðandi tilraunainnflutning á fósturvísum úr NRF-kúm. Jón Viðar fór lauslega yfir umsagnirnar og sagði það síðan heyra undir ræktunarhópinn að segja til um hvaða eiginleika bæri að leggja áherslu á við val á fósturvísum.
Á fundi hópsins 12. mars 1999 var eftirfarandi bókað um málið:
„Fagráð L.K. hefur beint þeim tilmælum til starfshóps um ræktunarmál að gera tillögur um þá þætti sem leggja beri áherslur á ef til leyfis á tilraunainnflutningi kemur.
Eftirfarandi atriði eru lögð til.
1. Velja frekar kollótta gripi.
2. Horfa frá mikilli stærð.
3. Velja gripi yfir meðaltali í próteinhlutfalli.
Við valið yrði vægi á einstaka eiginleika; Próteinmagn 30%, júgur og spenagerð 20%, skap 10%, frjósemi 10%, og júgurbólgan fengi 30% vægi.“
Ákveðið að breyta þessum áhersluþáttum þannig að vægi júgur- og spenagerðar verði 25% og á móti lækki skap í 5%. Annað standi óbreytt. Ræktunarhópurinn leggur þannig til að við val á fósturvísum verði:
1. Frekast valdir kollóttir gripir.
2. Horft frá mikilli stærð.
3. Valdir gripir yfir meðaltali í próteinhlutfalli.
Við valið verði vægi einstakra eiginileika: Próteinmagn 30%, júgur- og spenagerð 25%, skap 5%, frjósemi 10% og júgurbólga 30%.
7. Önnur mál.
Jón Viðar minntist á þær breytingar sem eru að verða í ræktunarstarfi á Norðurlöndum þar sem virðist stefna í sameiginlegan rekstur á sæðingastarfsemi og vinnslu kynbótamats.
Jón Viðar dreifði yfirliti um fjölda jarða með mjólkurframleiðslu og meðalframleiðslu á hverri jörð. Þar kemur fram að fjöldi mjólkurframleiðenda er nú 1.019 og verður án efa kominn niður fyrir 1.000 fyrir áramót. Verðlagsárið 1984/85 voru mjólkurframeiðendur á landinu 1.803 og meðalframleiðsla 62 þús. lítrar. Í dag er meðalframleiðsla á bú um 100 þús. lítrar. Stækkunin er því 61% á þessum 15 árum. Búin eru stærst í Eyjafirði og síðan í Skagafirði og á Rangárvöllum. Stórum sérhæfðum kúabúum er að fjölga mjög.
Aðeins var rætt um kúasýningu sem Búnaðarsamband Suðurlands stendur fyrir þann 26. ágúst n.k. í Ölfushöllinni á Ingólfshvoli í Ölfusi.
8. Val á nautum á Uppeldisstöðinni.
Þessu næst var haldið á Uppeldisstöðina í Þorleifskoti þar sem 11 naut voru skoðuð. Ákveðið að fella Krulla 99019 frá Voðmúlastöðum og Sand 99023 frá Litlu-Sandvík. Hin nautin 9 fari að Hvanneyri:
Nafn og nr. | Faðir | Móðir | Uppruni |
Viti 99016 | Hljómur 91012 | Buna 111 | Hundastapa, Borgarbyggð |
Blíður 99017 | Tuddi 90023 | Blíða 322 | Þórisstöðum, Svalbarðsströnd |
Hilmir 99021 | Skjöldur 91022 | Skotta 117 | Stekkjarvöllum, Snæfellsbæ |
Duggari 99022 | Skjöldur 91022 | Skoruvík 241 | Böðmóðsstöðum, Laugardal |
Kani 99024 | Tuddi 90023 | Suga 253 | Ytri-Skógum, A-Eyjafjöllum |
Kollur 90025 | Þyrnir 89001 | Framtíð 111 | Skollagróf, Hrunamannahreppi |
Rökkvi 99026 | Negri 91002 | Kvöldrós 431 | Stóra-Ármóti, Hraungerðishreppi |
Tinni 99027 | Negri 91002 | Daða 184 | Fjalli, Skeiðum |
Örvar 99028 | Almar 90019 | Ör 253 | Lambhaga, Rangárvöllum |
Af yngri kálfum var ákveðið að fella þá Sólbera frá Skipholti III, Asa frá Þverlæk , Völl frá Syðra-Velli, Grjóta frá Bryðjuholti og Kastró frá Miðfelli IV. Kastró verður felldur v/slyss en hinir flestir vegna horna/stórra hnífla.
Jón Viðar nefndi í framhjáhlaupi að nafngiftir nauta væru orðnar að vísindagrein við Háskóla Íslands.
Fleira ekki gert og fundi slitið um kl. 16.00.