Um BÍ
Búgreinadeildir
Málaflokkar
Til baka
Um Alifuglabændur
Upplýsingar
Kolefnisspor
Til baka
Til baka
Um Hross BÍ
Fræðsla
FHB
Til baka
Um NautBÍ
Upplýsingar
LK
Til baka
Sauðfjárbændur
Upplýsingar
Til baka
Starfið
Stjórnsýsla
Til baka

Mikil hagræðing orðið hérlendis í mjólkurframleiðslu og mjólkuriðnaði síðustu ár.

26.11.2004

Í fréttum Ríkisútvarpsins i morgun var rætt við forstjóra Haga (sem rekur Bónus, Hagkaup og 10-11), Jón Björnsson, og hvað hann skýringar á háu matarverði fyrst og fremst að finna í dýru landbúnaðarkerfi, smáum markaði og háum virðisaukaskatti. Að gefnum tilefni vill Landssamband kúabænda taka fram að mikil hagræðing hefur átt sér stað í íslenskri mjólkurframleiðslu og mjólkuriðnaði undanfarin ár, sem hefur

m.a. skilað sér í verðstöðvun flestra mjólkurvara síðustu 2 ár. Þá er einnig rétt að benda á að íslenskar landbúnaðarvörur eru innan við helmingur þeirra matvara sem Íslendingar neyta samkv. uppl. frá Hagstofu Íslands og verð annarra matvara, bæði innfluttra og framleiddra hérlendis skiptir því verulegu máli í þessu sambandi.

 

Ef horft er til þess tímabils sem vísað var til í frétt RÚV (sl. fjögur ár), þá hefur samræmd vísitala mat- og drykkjarvöru (samkv. Hagstofu Íslands) hækkað um 11,1% en ekki staðið í stað eins og fullyrt var. Á sama tímabili hefur gengi dollars hinsvegar lækkað um 16,2% og gengi SDR (gjaldeyris-reiknieining sem yfirleitt er notuð við verðsamanburð á milli landa) lækkað um 5,2%, en gengi hefur veruleg áhrif á verð innfluttra vara hingað til lands.

 

Þegar tölur Hagstofu Íslands fyrir síðustu fjögur ár eru skoðaðar nánar kemur í ljós að á umræddu tímabili hefur launavísitala hækkað um 17,3%, en kjöt hækkað um 8,2% og mjólkurvörur og egg um 13,0%. Veruleg lækkun hefur jafnframt orðið á grænmeti, eða um 6,5%. Á sama tímabili hefur fiskur hækkað um 18,1%, brauð og kornvörur um 15,6% og sælgæti um 22,3%.

 

Eðlilegt er, vegna ofangreindra upplýsinga, að skýra frekar hvaða liðir vega þyngst í breytingum á vísitölu matar og drykkja sl. 4 ár. Eins og fram kemur í meðfylgjandi töflu hafa ýmsir liðir hækkað á síðustu fjórum árum um meira en 20%. Engar íslenskar landbúnaðarafurðir eru meðal þeirra vara.

 

Tafla: þróun verðs á undirvísitölum vísitölu neysluverðs sl. 4 ár (desember 2001 til nóvember 2004) samkv. uppl. af vef Hagastofu Íslands. 

Tegund vöru Áhrif á heild Breyting Helstu skýringar á breytingum
Brauð og kornvörur  16,8% +15,6%  Hrísgrjón (+26,8%), pasta (+34,7%) og sætabrauð (+28,3%)
Kjöt  19,5% +8,0% Nautgripakjöt (+15,1%) og fuglakjöt (+14,5%)
Fiskur  5,4% +18,1%

Saltaður og reyktur fiskur (+22,5%) og aðrar sjávarafurðir (+27,1%)

Mjólk, ostar og egg  18,1% +13,0% Egg (+19,5%), ostar (ath. innfluttir einnig) (+16,7%) og jógúrt (+16,3%)
Olíur og feitmeti  1,3% +8,9% Smjör (+16,2%)
Ávextir  4,0% -5,9% Ber (-24,2%) og appelsínur ofl. (-17,7%)
Grænmeti, kartöflur ofl.  6,7% -6,5% Kál (-24,3%), grænmeti (-19,1%) og sveppir ofl. (-15,9%). Niðursoðið grænmeti hinsvegar hækkað um 23%
Sykur, súkkulaði, sælgæti ofl.  10,7% +22,3%

Súkkulaði (+26,2%), ís (+20,9%) og sælgæti (+20,0%)

Aðrar matvörur  5,4% +16,0% Sósur ofl. (+20,3%) og krydd ofl. (+17,1%)
Kaffi, te og kakó  2,0% +4,2% Kakó (+25,4%) en kaffi lækkað um 3,1%
Gosdrykkir, safar og vatn  10,1% +11,8% Gosdrykkir (+10,3%) og ávaxtasafar (+16,2%)