Í einni af ályktunum aðalfundar Landssambands kúabænda 2015, var stjórn samtakanna falið að leita samstarfs við bókhaldsskrifstofur búnaðarsambandanna og RML um gerð samantektar á afkomu kúabænda. Alls fengust 39 búreikningar af Suður-, Vestur- og Norðurlandi, með niðurstöðum fyrir árin 2013 og 2014. Reikningum frá einu búi var sleppt í uppgjörinu, þar voru á ferðinni óútkljáð lánamál sem höfðu óeðlilega mikil áhrif á heildarniðurstöðu fjármagnsliða. Alls eru því 38 bú með í uppgjörinu, sömu búin bæði árin.

 

Árið 2014 lögðu þau inn að jafnaði 277.000 lítra, sem var aukning um 22.500 lítra frá árinu áður; minnsta búið framleiddi rétt ríflega 100.000 lítra 2014 en það stærsta rúmlega 700.000 lítra það ár.

 

Tekjur af mjólkursölu jukust um tæplega 2,8 milljónir kr, en tekjur af nautakjötsframleiðslu drógust saman um tæp 170.000 kr. Er það í ágætu samræmi við hreyfingar á markaði fyrir nautgripaafurðir á liðnu ári; mjólkurframleiðsla jókst en nautgripakjötsframleiðsla dróst saman. Talsverður samdráttur verður í liðnum ýmsar tekjur árið 2014, það kann að hluta að eiga sér skýringum í að t.a.m. bætur vegna kaltjóna voru miklar árið 2013 en óverulegar í fyrra. Nánari niðurstöður einstakra tekjuliða má sjá í töflunni hér að neðan. Upphæðir eru í kr. 

 

REKSTRARTEKJUR	2013	2014	Breyting m. ára
Innlögð mjólk, ltr.	254.563	277.068	22.505
Mjólk	32.231.605	35.005.042	2.773.437
Nautakjöt	3.817.695	3.651.795	-165.900
Sauðfé	534.622	600.703	66.081
Aðrar búgreinatekjur	7.076	862	-6.214
Aðrar tekjur	408.642	661.889	253.247
Ýmsar tekjur	3.014.060	2.135.911	-878.148
Rekstrartekjur alls	40.013.700	42.056.203	2.042.503

Kostnaður vegna fóðurkaupa hækkaði talsvert milli ára, eða um ríflega 900 þús. kr. eða um 16%, þar sem fóðurverð lækkaði milli ára, má ætla að notkunin hafi aukist um nærri 20%. Áburðarkostnaður lækkaði hins vegar talsvert, eða um rúm 600 þús. kr. Áburður lækkaði nokkuð í verði milli áranna 2013 og 2014. Rekstur búvéla var óbreyttur milli ára, sem og liðurinn rekstrarvörur. Aðkeypt þjónusta jókst um tæp 600 þús. Í heild hækkaði breytilegur kostnaður um rúmlega 900 þús krónur milli ára. Nánar má sjá sundurliðun á breytilegum kostnaði í töflunni hér að neðan.

Breytilegur kostnaður	2013	2014	Breyting m. ára
Fóður	5.547.927	6.453.969	906.042
Áburður og sáðvörur	3.843.721	3.201.046	-642.675
Búvélar	2.605.569	2.604.548	-1.021
Rekstrarvörur	1.690.289	1.748.240	57.951
Þjónusta	3.613.671	4.212.481	598.810
Breytil. kostn. alls	17.301.177	18.220.285	919.108

 

Hálffastur kostnaður hækkaði um tæp 350 þús. milli ára, laun og launatengd gjöld hækkuðu um rúmlega 900 þús. kr. og fyrningar hækkuðu um rúm 600 þús. kr. enda fjárfestingar farnar að taka við sér að nýju eftir mikla lægð í kjölfar þess að viðskiptabankarnir fóru afvelta 2008. Sundurliðun á þessum gjaldaliðum er í töflunni hér fyrir neðan.

 

	2013	2014	Br. m. ára
Hálffastur kostnaður	4.674.584	5.024.040	349.456
Laun og launatengd gjöld	6.076.458	6.993.931	917.472
Fyrningar	4.786.932	5.401.669	614.737
Alls	15.537.974	17.419.640	1.881.665
Rekstrargjöld alls	32.839.152	35.639.925	2.800.773
Hagnaður fyrir fjármagnsliði	7.174.549	6.416.278	-758.271
EBIDTA framlegð	11.961.481	11.817.947	-143.534

 

EBIDTA framlegð (búgreinatekjur að frádregnum breytilegum kostnaði, hálfföstum kostnaði og launum)  er svipuð milli ára, tæpar 12 milljónir kr 2013 og rúmar 11,8 milljónir kr. 2014. Fjármagnsliðir markast af leiðréttingu lána sem talsvert var um á árinu 2013, þannig að taka ber þann fyrirvara þegar hagnaður af reglulegri starfsemi þessi tvö ár er borinn saman. Einnig er leiðréttingin misjafnlega færð; stundum er hún færð á móti vaxtagjöldum, eins og búreikningar Hagstofunnar sem hér birtir voru hér á naut.is í sl. viku báru með sér. Í öðrum tilfellum er hún tilgreind sérstaklega og verður það að teljast æskilegasta formið. Nánar má sjá fjármagnsliðina í töflunni hér að neðan, sem og samanburð á fjárfestingum þessara búa árin 2013 og 2014, en hún var tæpar 7,5 milljónir árið 2013 og tæpar 7 milljónir árið 2014. Mikilvægt er að sjá að fjárfestingar búanna eru talsvert meiri en afskriftir þeirra.

 

FJÁRMAGNSLIÐIR	2013	2014	Breyt. m. ára
Vaxtatekjur og verðb.	198.747	247.213	48.466
Endurreikningur lána	3.240.733	0	-3.240.733
Vaxtagjöld	-2.389.521	-2.724.782	335.261
Alls	1.049.959	-2.477.569	3.527.528
Hagn. af. reglul. starfs.	8.224.508	3.938.709	-4.285.799
Fjárfesting	7.474.583	6.963.653	-510.930

 

LK er nú komið með í hendur þokkalegt gagnasafn, sem áhugavert væri að skoða nánar; breytileika einstakra kostnaðarþátta, þróun fastafjármuna og skuldastöðu. Stefnt er að greiningu á þessum þáttum fyrir haustfundi samtakanna í október n.k./BHB